Το Πασχαλινό μήνυμα του Αγίου Πατέρα Βενέδικτου 16ου

και ευλογία “Urbi et orbi” (στην πόλη και στην Οικουμένη).

(12.04.2009)

Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές της Ρώμης και της Οικουμένης!

Εκφράζω από καρδιάς προς όλους εσάς την Πασχαλινή ευχή με τα λόγια του Αγίου Αυγουστίνου: «Resurrectio Domini, spes nostra- η Ανάσταση του Κυρίου είναι η ελπίδα μας» (Αυγουστίνος, Ομιλία 261,1). Με τη διατύπωση αυτή, ο μέγας Επίσκοπος, εξηγούσε στους πιστούς του πως ο Ιησούς αναστήθηκε ώστε εμείς, που προοριζόμαστε να πεθάνουμε, να μην απελπιζόμαστε σκεπτόμενοι ότι με το θάνατο η ζωή τελειώνει οριστικά. Ο Χριστός αναστήθηκε για να μας δώσει την ελπίδα (βλ. ίδια Ομιλία).

Πράγματι, ένα από τα ερωτήματα που αγχώνουν περισσότερο τη ζωή του ανθρώπου, είναι ακριβώς αυτό: τι υπάρχει μετά το θάνατο; Στο ερώτημα αυτό, η σημερινή επισημότητα, μας επιτρέπει να απαντήσουμε πως ο θάνατος δεν έχει την τελευταία λέξη, επειδή στο τέλος θριαμβεύει η Ζωή. Και η βεβαιότητά μας αυτή δεν θεμελιώνεται σε ανθρώπινη επιχειρηματολογία, αλλά σε ένα ιστορικό δεδομένο της πίστης: ο Ιησούς Χριστός, σταυρωθείς και ταφείς, αναστήθηκε με το ένδοξο σώμα του. Ο Ιησούς αναστήθηκε ώστε και εμείς, πιστεύοντας σ΄Εκείνον, να μπορούμε να έχουμε την αιώνια ζωή. Το μήνυμα αυτό βρίσκεται στο επίκεντρο του Ευαγγελικού μηνύματος. Το διακηρύττει με έμφαση ο Άγιος Παύλος: «Κι αν ο Χριστός δεν έχει αναστηθεί, τότε το κήρυγμά μας είναι χωρίς νόημα, το ίδιο και η πίστη μας». Και προσθέτει: «Αν η ελπίδα μας στο Χριστό, περιορίζεται μόνο σ΄αυτήν τη ζωή, τότε είμαστε οι πιο αξιοθρήνητοι απ΄όλους τους ανθρώπους» (Α΄ Κορ. 15,14. 19). Από την αυγή του Πάσχα, μια νέα άνοιξη ελπίδας περιβάλλει τον κόσμο. Από την ημέρα εκείνη, η ανάστασή μας έχει ήδη ξεκινήσει, γιατί το Πάσχα δεν σηματοδοτεί απλά μια στιγμή της ιστορίας, αλλά την απαρχή μιας νέας κατάστασης: Ο Ιησούς αναστήθηκε όχι για να παραμείνει ζωντανή η ανάμνησή του στην καρδιά των μαθητών του, αλλά για να ζει ο ίδιος μέσα μας και σ΄ Εκείνον, να καταστούμε ικανοί να γευόμαστε ήδη τη χαρά της αιώνιας ζωής.

Η ανάσταση λοιπόν δεν είναι μια θεωρία, είναι μια πραγματικότητα ιστορική, που μας αποκάλυψε ο Άνθρωπος Ιησούς Χριστός μέσω του «Πάσχα» του, του «περάσματός» του, το οποίο άνοιξε ένα «νέο δρόμο» μεταξύ γης και Ουρανού (βλ. Εβρ. 10,20). Δεν είναι ένας μύθος, ούτε ένα όνειρο, δεν είναι ένα όραμα ούτε μια ουτοπία, δεν είναι ένα παραμύθι, αλλά ένα μοναδικό και ανεπανάληπτο συμβάν: Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ, υιός της Μαρίας, ο οποίος το βράδυ της Παρασκευής αποκαθηλώθηκε από το σταυρό και ενταφιάστηκε, εγκατέλειψε νικητής τον τάφο. Πράγματι, την αυγή της πρώτης μέρας μετά το Σάββατο, ο Πέτρος και ο Ιωάννης βρήκαν τον τάφο κενό. Η Μαγδαληνή και οι άλλες γυναίκες συνάντησαν τον Ιησού αναστημένο. Τον αναγνώρισαν επίσης οι δυο μαθητές της Εμμαούς κατά τον τεμαχισμό του άρτου. Ο αναστημένος Ιησούς εμφανίστηκε στους Αποστόλους το βράδυ, στην αίθουσα του Μυστικού Δείπνου και κατόπιν σε πολλούς άλλους μαθητές στη Γαλιλαία.

Η αναγγελία της Ανάστασης του Κυρίου φωτίζει τις σκοτεινές πλευρές του κόσμου στον οποίο ζούμε. Αναφέρομαι ιδιαίτερα στον υλισμό και στον μηδενισμό, στη θεώρηση εκείνη του κόσμου που δεν ξέρει να υπερβεί αυτό που μπορεί να διαπιστωθεί πειραματικά και εγκλωβίζεται σε μια μηδενιστική αίσθηση που αποτελεί την οριστική προσέγγιση της ανθρώπινης ύπαρξης. Είναι γεγονός πως αν ο Χριστός δεν είχε αναστηθεί, το «κενό» θα είχε κατορθώσει να κυριαρχήσει. Αν αφαιρέσουμε το Χριστό και την Ανάσταση, δεν υπάρχει σωτηρία για τον άνθρωπο και κάθε ελπίδα παραμένει μια ψευδαίσθηση. Αλλά ακριβώς σήμερα εισβάλλει δυναμικά η αναγγελία της Ανάστασης του Κυρίου και είναι η απάντηση στο επαναλαμβανόμενο ρώτημα των σκεπτικιστών που περιέχεται και στο βιβλίο του Qoelet: «Υπάρχει κάτι για το οποίο μπορεί κανείς να πει: Ιδού, αυτό είναι μια καινοτομία;» (Qo 1,10). Ναι, απαντάμε: το πρωί του Πάσχα, τα πάντα έχουν ανανεωθεί. «Ο θάνατος και η ζωή βρέθηκαν αντιμέτωποι σε ένα θαυμαστό αγώνα. Ο Κύριος της ζωής πέθανε. Αλλά τώρα ζωντανός, θριαμβεύει. Αυτή είναι η καινοτομία» Μια καινοτομία που αλλάζει την ύπαρξη εκείνου που τη δέχεται, όπως συνέβη στους Αγίους. Έτσι, π.χ. συνέβη με τον Άγιο Παύλο.

Στα πλαίσια του Παύλειου έτους, έχουμε βρει επανειλημμένα την ευκαιρία να μελετήσουμε πάνω στην εμπειρία του μεγάλου Αποστόλου. Ο Σαύλος της Ταρσού, ο σκληρός διώκτης των χριστιανών, στο δρόμο προς τη Δαμασκό συνάντησε τον αναστημένο Χριστό και «κατακτήθηκε» από Αυτόν. Τα λοιπά, μας είναι γνωστά. Συνέβη στον Παύλο, αυτό που αργότερα ο ίδιος θα γράψει προς τους χριστιανούς της Κορίνθου: «Όταν κάποιος ανήκει στο Χριστό είναι μια καινούρια δημιουργία. Τα παλιά πέρασαν, όλα έχουν γίνει καινούρια» (Β΄ Κορ. 5,17). Ας προσέξουμε αυτόν τον μεγάλο Ευαγγελιστή, που με τον τολμηρό ενθουσιασμό της αποστολικής του δράσης, έφερε το Ευαγγέλιο σε τόσους λαούς του τότε κόσμου. Η διδασκαλία του και το παράδειγμά του ας μας παρακινήσουν να αναζητήσουμε τον Κύριο Ιησού. Ας μας ενθαρρύνουν να έχουμε εμπιστοσύνη σε Αυτόν, γιατί τώρα πια η αίσθηση του «τίποτα» που τείνει να δηλητηριάσει την ανθρωπότητα, κατανικήθηκε από το φως και την ελπίδα της Ανάστασης. Τώρα πια είναι αληθινά και πραγματικά τα λόγια του Ψαλμού: «και το σκοτάδι ακόμα για σένανε δε θα΄ναι σκοτεινό κι η νύχτα σαν τη μέρα θα φωτίζει» (Ψ. 139,12). Δεν είναι πια το «τίποτα» που περιβάλλει κάθε πράγμα, αλλά η γεμάτη αγάπη παρουσία του Θεού. Ακόμα και ο ίδιος ο θάνατος απελευθερώθηκε, γιατί και στον «Άδη» έφθασε ο Λόγος της ζωής ωθούμενος από την πνοή του Πνεύματος (στιχ.8).

Είναι αλήθεια πως ο θάνατος δεν έχει πια εξουσία πάνω στον άνθρωπο και στον κόσμο, ωστόσο παραμένουν ακόμα, πολλά , πάρα πολλά σημάδια της παλιάς του κυριαρχίας. Αν δια μέσου του Πάσχα, ο Χριστός ξερίζωσε τη ρίζα του κακού, έχει ωστόσο ανάγκη από άνδρες και γυναίκες που σε κάθε εποχή και σε κάθε τόπο να τον βοηθούν να επιβεβαιωθεί η νίκη του με τα ίδια τα δικά του όπλα: τα όπλα της δικαιοσύνης, και της αλήθειας, της συμπόνιας, της συγχώρησης, και της αγάπης.

Αυτό είναι το μήνυμα που, επ΄ευκαιρία του πρόσφατου αποστολικού ταξιδιού μου στο Καμερούν και στην Αγκόλα, θέλησα να φέρω σε όλη την αφρικανική Ήπειρο, που με υποδέχτηκε με μεγάλο ενθουσιασμό και έδειξε εξίσου μεγάλη διάθεση να με ακούσει. Η Αφρική πράγματι, υποφέρει υπέρμετρα από τις απάνθρωπες και ατέλειωτες συγκρούσεις – συχνά λησμονημένες – που σπαράσσουν και ματώνουν διάφορες Χώρες της και από τον αυξανόμενο αριθμό των παιδιών της, – ανδρών και γυναικών -, που καταλήγουν θύματα της πείνας, της φτώχειας, της αρρώστιας.

Το ίδιο μήνυμα θα επαναλάβω με δύναμη στους Αγίους Τόπους , όπου θα έχω τη χαρά να μεταβώ σε λίγες εβδομάδες. Η δύσκολη αλλά απαραίτητη συμφιλίωση, που είναι προϋπόθεση για ένα μέλλον κοινής ασφάλειας και ειρηνικής συμβίωσης, δεν θα μπορέσει να γίνει πραγματικότητα παρά χάρη στις ανανεωμένες προσπάθειες, επίμονες και ειλικρινείς, για μια συμφωνία στην διαμάχη μεταξύ του Ισραήλ και των Παλαιστινίων. Από τους Αγίους Τόπους, το βλέμμα επεκτείνεται κατόπιν στις παρακείμενες Χώρες της Μέσης Ανατολής και στον κόσμο ολόκληρο. Σε μια περίοδο παγκόσμιας ανεπάρκειας τροφής, οικονομικής ταραχής, παλιάς και νέας φτώχειας, ανησυχητικών κλιματικών αλλαγών, βίας και αθλιότητας που εξαναγκάζουν πολλά άτομα να εγκαταλείψουν τη Χώρα τους για να αναζητήσουν μια λιγότερο αβέβαιη επιβίωση, μιας πάντοτε απειλητικής τρομοκρατίας, και αυξανόμενων φόβων εμπρός στην αβεβαιότητα του αύριο, είναι κατεπείγον να ανακαλύψουμε ξανά προοπτικές ικανές να ξαναδώσουν ελπίδα. Κανείς να μην κάνει πίσω σε αυτόν τον ειρηνικό αγώνα που ξεκίνησε από το Πάσχα του Χριστού, ο οποίος – το επαναλαμβάνω – αναζητεί άνδρες και γυναίκες για να τον βοηθήσουν να επιβεβαιωθεί η νίκη του με τα ίδια τα δικά του όπλα: τα όπλα της δικαιοσύνης, και της αλήθειας, της συμπόνιας, της συγχώρησης και της αγάπης.

Resurrectio Domini, spes nostra! Η Ανάσταση του Χριστού είναι η ελπίδα μας! Αυτό διακηρύττει σήμερα με χαρά η Εκκλησία: Αναγγέλλει την ελπίδα, που ο Θεός κατέστησε σταθερή και ακατανίκητη, ανασταίνοντας τον Ιησού Χριστό από τους νεκρούς. Μεταδίδει την ελπίδα, που η ίδια φέρει στην καρδιά και θέλει να την μοιραστεί με όλους, σε κάθε τόπο, και ιδιαίτερα εκεί όπου οι χριστιανοί υφίστανται διωγμούς εξαιτίας της πίστης τους και του ζήλου τους για την επίτευξη δικαιοσύνης και ειρήνης. Επικαλείται την ελπίδα που δίνει θάρρος για την επίτευξη του καλού, ακόμα και όταν αυτό έχει κόστος.

Σήμερα η Εκκλησία ψάλλει «την ημέρα που δημιούργησε ο Κύριος» και μας καλεί στη χαρά. Σήμερα η Εκκλησία προσεύχεται, επικαλείται τη Μαρία, το Άστρο της Ελπίδας, ώστε να οδηγεί την ανθρωπότητα προς το ασφαλές λιμάνι της σωτηρίας που είναι η καρδιά του Χριστού, το Πασχαλινό Θύμα, το Αρνί που «λύτρωσε τον Κόσμο», τον Αθώο που «συμφιλίωσε εμάς τους αμαρτωλούς με τον Πατέρα». Σ΄Αυτόν, Βασιλιά νικητή, σ΄Αυτόν, τον «σταυρωθέντα και αναστάντα», εμείς κραυγάζουμε με χαρά το δικό μας Αλληλούια!

Βενέδικτος ΙΣΤ’ 

Μετάφραση Πέτρου Ανδριώτη