ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΑΤΕΡΑ
ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΥ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ 2020
«Στο όνομα του Χριστού, σας παρακαλούμε: συμφιλιωθείτε με τον Θεό» (Β’Κορ 5,20)
Αγαπητοί αδελφοί!
Και αυτό το έτος ο Κύριος μάς χορηγεί έναν ευάρεστο καιρό για να προετοιμαστούμε να εορτάσουμε με ανανεωμένη καρδιά το μεγάλο Μυστήριο του θανάτου και της αναστάσεως του Ιησού, ακρογωνιαίο λίθο της προσωπικής και κοινοτικής χριστιανικής ζωής. Σε αυτό το Μυστήριο πρέπει να επιστρέφουμε συνεχώς με τον νου και με την καρδιά μας. Πράγματι, αυτό δεν παύει να αναπτύσσεται μέσα μας, στο μέτρο κατά το οποίο αφήνουμε τον εαυτό μας να επηρεαστεί από τον πνευματικό δυναμισμό του και προσχωρούμε σε αυτό με μια ελεύθερη και ενσυνείδητη απάντηση.
- Το πασχαλινό Μυστήριο, θεμέλιο της μεταστροφής
Η χαρά του χριστιανού πηγάζει από την ακρόαση και από την υποδοχή των Καλών Νέων του θανάτου και της αναστάσεως του Ιησού: από το κήρυγμα. Αυτό το κήρυγμα μιλά για το Μυστήριο μιας αγάπης, η οποία «είναι τόσο πραγματική, τόσο αληθινή, τόσο συγκεκριμένη, που μας προσφέρει μια σχέση πλήρη από ειλικρινή και γόνιμο διάλογο» (Αποστ. Παραίνεση Ο Χριστός ζει, 117). Όποιος πιστεύει σε αυτά τα καλά νέα, απορρίπτει το ψέμα ότι η ζωή είναι δική μας για τη διαθέσουμε όπως θέλουμε, ενώ, στην πραγματικότητα, αυτή γεννιέται από την αγάπη του Θεού Πατέρα, από τη θέλησή του να δώσει άφθονη ζωή (βλ. Ιω 10,10). Αν, αντιθέτως, ακούσουμε την απατηλή φωνή του “πατέρα του ψεύδους” (βλ. Ιω 8,44), κινδυνεύουμε να κατακρημνιστούμε στο βάραθρο του παραλογισμού, δοκιμάζοντας την κόλαση ήδη εδώ στη γη, όπως μαρτυρούν δυστυχώς πολλά δραματικά γεγονότα της προσωπικής και συλλογικής ανθρώπινης εμπειρίας.
Γι’ αυτό, κατά την Τεσσαρακοστή 2020, θα ήθελα να απευθύνω σε κάθε χριστιανό ό,τι ήδη έγραψα προς τους νέους στην Αποστολική Παραίνεση Ο Χριστός ζει: «Κοίταξε τα χέρια τα ανοιγμένα του εσταυρωμένου Χριστού, κι άφησε τον εαυτό σου να σωθεί πάλι και πάλι. Κι όταν προσέρχεσαι για να εξομολογηθείς τα αμαρτήματά σου, πίστευε ακλόνητα στο έλεός του που σε ελευθερώνει από τις ενοχές σου. Προσηλώσου στο αίμα του που χύθηκε με τόση αγάπη και άφησε τον εαυτό σου να καθαριστεί από αυτό. Έτσι θα μπορείς να αναγεννιέσαι συνεχώς» (αρ. 123). Το Πάσχα του Ιησού δεν είναι ένα γεγονός του παρελθόντος: δια της δυνάμεως του Αγίου Πνεύματος είναι πάντοτε επίκαιρο και μας επιτρέπει να βλέπουμε και να αγγίζουμε με πίστη τη σάρκα του Χριστού στον κάθε άνθρωπο που υποφέρει.
- Η επείγουσα ανάγκη για μεταστροφή
Είναι καλό να εξετάζουμε βαθύτερα το πασχαλινό Μυστήριο, δια του οποίου δόθηκε σ’ εμάς το έλεος του Θεού. Η εμπειρία της ευσπλαχνίας, πράγματι, είναι δυνατή μόνο σε μια σχέση “πρόσωπο με πρόσωπο” με τον εσταυρωμένο και αναστημένο Κύριο, «που με αγάπησε και πέθανε εκούσια για χάρη μου» (Γαλ 2,20). Πρόκειται για έναν ειλικρινή διάλογο από καρδιά σε καρδιά, από φίλο προς φίλο. Ιδού γιατί η προσευχή είναι τόσο σημαντική κατά την περίοδο της Τεσσαρακοστής. Περισσότερο από ένα καθήκον, η προσευχή είναι μια έκφραση της ανάγκης μας να ανταποκριθούμε στην αγάπη του Θεού, που προηγείται από εμάς και μας ενισχύει. Ο χριστιανός, πράγματι, προσεύχεται έχοντας την επίγνωση πως, παρότι είναι ανάξιος, ο Θεός τον αγαπάει. Η προσευχή μπορεί να λάβει διαφορετικές μορφές, αλλά αυτό που αληθινά έχει σημασία στα μάτια του Θεού είναι ότι αυτή σκάβει μέσα μας, καταφέρνοντας να μετριάσει τη σκληρότητα της καρδιάς μας, για να τη μεταστρέψει προς Αυτόν και προς το θέλημά Του.
Αυτόν τον ευνοϊκό καιρό, ας αφήσουμε τον εαυτό μας να οδηγηθεί, όπως ο Ισραήλ, στην έρημο (βλ. Ωσ 2,16), ώστε να μπορέσουμε επιτέλους να ακούσουμε τη φωνή του Νυμφίου μας και αυτή η φωνή να αντηχήσει μέσα μας σε όλο και μεγαλύτερο βάθος. Όσο περισσότερο αφήσουμε τον εαυτό μας να επηρεαστεί από τον λόγο Του, τόσο περισσότερο θα καταφέρουμε να γευτούμε το δωρεάν έλεός Του προς εμάς. Συνεπώς, ας μην αφήσουμε να περάσει μάταια αυτός ο καιρός της χάριτος, έχοντας την ψευδαίσθηση πως είμαστε εμείς οι κύριοι των καιρών και των τρόπων της μεταστροφής μας προς Αυτόν.
- Η γεμάτη πάθος θέληση του Θεού για διάλογο με τα παιδιά του
Το γεγονός ότι ο Κύριος μάς προσφέρει ακόμη μια φορά έναν καιρό ευνοϊκό για τη μεταστροφή μας, δεν πρέπει ποτέ να το θεωρούμε ως κάτι δεδομένο. Αυτή η νέα ευκαιρία θα πρέπει να εγείρει σ’ εμάς ένα αίσθημα ευγνωμοσύνης και να μας ταρακουνήσει από την αδράνειά μας. Παρά την πολλές φορές δραματική παρουσία του κακού στη ζωή μας, αυτή η προσφερόμενη περίοδος για αλλαγή πλεύσης εκφράζει την ισχυρή θέληση του Θεού να μην διακόψει τον σωτήριο διάλογο με εμάς. Στον εσταυρωμένο Ιησού, ο οποίος δεν είχε γνωρίσει αμαρτία, αλλά για χάρη μας φορτώθηκε όλη την αμαρτία μας (βλ. Β’Κορ 5,21), αυτή η σωστική θέληση του Πατέρα θα οδηγήσει στο να φορτωθεί ο Υιός του το βάρος των αμαρτιών μας, σαν “ο Θεός να στρεφόταν κατά του εαυτού του”, κατά την έκφραση του Πάπα Βενεδίκτου ΙΣΤ’ (βλ. Εγκ. Ο Θεός είναι αγάπη, 12). Ο Θεός, πράγματι, αγαπάει ακόμη και τους εχθρούς του (βλ. Μτ 5,43-48).
Ο διάλογος που ο Θεός θέλει να εγκαινιάσει με κάθε άνθρωπο, διαμέσω του πασχαλινού Μυστηρίου του Υιού του, δεν είναι όπως αυτός που αποδίδεται στους κατοίκους της Αθήνας, οι οποίοι «για τίποτε άλλο δεν είχαν καιρό, παρά για να λένε ή ν’ ακούνε κάτι το καινούριο» (Πραξ 17,21). Αυτό το είδος φλυαρίας, που υπαγορεύεται από μια κενή κι επιφανειακή περιέργεια, χαρακτηρίζει την κοσμικότητα όλων των εποχών, και στις ημέρες μας μπορεί να οδηγήσει επίσης σε μια παραπλανητική χρήση των μέσων επικοινωνίας.
- Ένας πλούτος για να τον μοιραζόμαστε, όχι να τον συσσωρεύουμε μόνο για τον εαυτό μας
Το να βάζουμε το πασχαλινό Μυστήριο στο κέντρο της ζωής, σημαίνει να νιώθουμε συμπόνια για τις πληγές του εσταυρωμένου Χριστού, που είναι παρούσες στα τόσα πολλά αθώα θύματα των πολέμων, των επιθέσεων κατά της ζωής, από το αγέννητο παιδί ως τον ηλικιωμένο, των διαφόρων μορφών βίας, των περιβαλλοντικών καταστροφών, της άνισης κατανομής των αγαθών της γης, της εμπορίας ανθρώπων σε όλες τις μορφές της και της αχαλίνωτης δίψας για κέρδος, που είναι ένα είδος ειδωλολατρίας.
Σήμερα επίσης είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε στους άντρες και τις γυναίκες καλής θελήσεως πως είναι όμορφο να μοιράζονται τα αγαθά τους με εκείνους που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη μέσω της φιλανθρωπίας, η οποία είναι μια μορφή προσωπικής συμμετοχής στην οικοδόμηση ενός δικαιότερου κόσμου. Το να μοιραζόμαστε με αγάπη μας κάνει πιο ανθρώπινους, ενώ η συσσώρευση μας ασχημαίνει εγκλωβίζοντάς μας εγωιστικά στον εαυτό μας. Μπορούμε και πρέπει να προχωρήσουμε ακόμη περισσότερο και να εξετάσουμε τις δομικές πτυχές της οικονομίας. Γι’ αυτό τον λόγο, την Τεσσαρακοστή του 2020, από τις 26 ως τις 28 Μαρτίου, προσκάλεσα στην Ασίζη νέους οικονομολόγους, επιχειρηματίες και οικονομικούς μεταρρυθμιστές, με σκοπό τη συμβολή στη διαμόρφωση μιας δικαιότερης και χωρίς αποκλεισμούς οικονομίας. Όπως πολλές φορές επανέλαβε η Εκκλησία, μέσω της διδασκαλίας της, η πολιτική είναι μια εξέχουσα μορφή φιλανθρωπίας (βλ. Πίος ΙΒ’, Λόγος στην FUCI, 18 Δεκεμβρίου 1927). Το ίδιο ισχύει για την οικονομική ζωή, η οποία μπορεί να προσεγγιστεί με το ίδιο ευαγγελικό πνεύμα, που είναι το πνεύμα των Μακαρισμών.
Επικαλούμαι τη μεσιτεία της Παναγίας Θεοτόκου Μαρίας για αυτή την Τεσσαρακοστή, ώστε να δεχτούμε την πρόσκληση να συμφιλιωθούμε με τον Θεό, να στρέψουμε το βλέμμα της καρδιάς μας προς το πασχαλινό Μυστήριο και να μεταστραφούμε σε έναν ανοιχτό και ειλικρινή διάλογο με τον Θεό. Κατ’ αυτό τον τρόπο θα μπορέσουμε να γίνουμε αυτό που ο Χριστός λέει για τους μαθητές του: αλάτι της γης και φως του κόσμου (βλ. Μτ 5,13-14).
Ρώμη, Βασιλική του Αγίου Ιωάννη στο Λατερανό, 7 Οκτωβρίου 2019,
Μνήμη της Παναγίας του Ροδαρίου
+ Φραγκίσκος